Câu chuyện về măng bói

Đối với du khách chưa được thưởng thức măng Bói đặc sản của quê hương Văn Bàn thì chưa thể nói là đã đến và biết về Văn Bàn. Để có được vùng măng ngon sạch, mỗi ngày cung cấp ra thị trường vài tấn măng Bói liên tục từ tháng 3 đến tháng 10 hàng năm. Được mọi người trong và ngoài tỉnh biết đến thương hiệu măng bói là cả một quá trình.

Trước những năm 2000 người dân chủ yếu khai thác các nguồn măng tự nhiên như măng Nứa, Tre, Vầu, Sặt mà chưa chú ý đến măng Bói. Đến năm 2001, có một đoàn khách của Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam lên làm việc tại Dương Quỳ - Văn Bàn. Với tình cảm là đồng đội cũ các cán bộ hội đã lên thăm nhà anh La Đức Bình (Thôn 2 xã Dương Quỳ) và được thưởng thức măng Bói, các anh có nhận xét "Đây là loại măng rất ngon, hiếm có ở địa phương khác". Từ câu chuyện đó anh Bình có suy nghĩ: “Tại sao đất vườn rừng ta có, nguồn giống măng ngon có, mà ta không mở rộng diện tích, phát triển sản xuất để tăng thu nhập cho gia đình?”. Từ suy nghĩ trăn trở ấy, anh Bình đã trực tiếp đến gặp gỡ cán bộ khuyến nông để được tư vấn kỹ thuật nhân giống, trồng, chăm sóc cây Măng bói. Từ 4-5 khóm măng Bói của gia đình, dần từng bước anh đã nhân thành công giống măng Bói vừa để mở rộng diện tích măng tại vườn nhà, vừa cung cấp giống cho đồng đội. Đến nay gia đình anh mới trồng được 50-60 khóm măng (15 kg/khóm), với giá bán 15.000 đồng/kg khóm, hàng năm anh thu từ 8-10 triệu tiền từ măng và 4-5 triệu từ bán cây giống.

Từ những thành công bước đầu, anh Bình đã chia sẻ kinh nghiệm với nhiều bà con để cùng nhau phát triển cây măng Bói thành vùng hàng hóa. Sau hơn 10 năm, đến nay đã có rất nhiều hộ giầu lên từ cây măng bói như hộ anh Hoàng Ngọc Sơi, La Tất Sinh, La Văn Quán ở xã Dương Quỳ, măng Bói đã cho họ nguồn thu nhập từ 10-15 triệu đồng/năm. Điển hình như hộ anh Phan Văn Chế - ở xã Khánh Yên Thượng, hiện nay anh đã trồng được 4.000 khóm, trong đó có 3.000 khóm đã cho thu hoạch; riêng năm 2013, nguồn thu từ măng và cây giống trong của gia đình anh đạt 300 triệu đồng.

Anh Chế cho biết: “Trồng măng vừa bảo vệ được môi trường sinh thái, giữ được nguồn nước, cung cấp nguồn thực phẩm sạch cho con người, công đầu tư chăm sóc ít mà lại cho thu nhập cao. Hiện gia đình tôi chủ yếu cung cấp măng cho các đơn đặt của khách hàng, chỉ sau 30 phút điện thoại là tôi đã có 1 đến 2 tạ măng tươi, ngon đáp ứng cho khách hàng”.

Văn Bàn có gần 9 vạn dân chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số như: Tày, Hmông, Dao...cùng sinh sống.  Với diện tích tự nhiên 1.422 km2 , trong đó rừng tự nhiên chiếm trên 57%, đã tạo điều kiện cho đồng bào nơi đây phát triển sản xuất, đặc biệt là nghề trồng măng. Khác với trước đây, người dân Văn Bàn chỉ biết khai thác thì giờ đây họ đang chuyển dần sang phương thức trồng măng, tạo vùng sản xuất hàng hóa theo hướng bền vững.